Przecz
ytaj wszystko, staraj się zapamiętać jak najwięcej a do dzienniczka wpisz najważniejsze informacje czyli te napisane
pochylonym tekstem :) Przerysuj też stosy ogniskowe, na pewno przyda Ci się ta wiedza na obozie.
Elementy potrzebne do utrzymania ognia:
- Paliwo – łatwopalny
materiał taki jak drewno, papier, paliwo, spirytus
- Ciepło – czynnik
zapalający np. zapałka, ogień – wystarczające do zapłonu paliwa
- Tlen czyli powietrze –
dlatego dmuchamy pod ogień gdy przygasa
Należy pamiętać, że tylko istnienie wszystkich trzech
elementów pozwala na utrzymanie ognia. Wyeliminowanie któregoś z nich spowoduje
jego ugaszenie.
Paliwo:
Jako paliwo najlepiej używać drewno. Będą nam
potrzebne różne rodzaje. Musimy przygotować:
- Rozpałkę – drobne suche
gałązki, igliwie, drewno nasączone rzywicą, wióry. Dobrze jest mieć przy sobie zawsze garść
wiórów – są lekkie, nie zajmują dużo miejsca i świetnie się palą.
- Drobne gałązki –
najlepiej suche tak by mogło się odpalić od rozpałki
- Drewno – grube gałęzie,
porąbane pnie
Czynnik zapalający:
Na pewno najlepiej znanymi Wam są zapałki. Tu
należy zwrócić uwagę iż jest ich wiele różnych rodzajów:
- Zwykłe (kuchenne) – najtańsze ale za to
szybko „rozmiękają” od wilgoci – aby temu zapobiec warto łebki zapałek zanużyć w wosku, który je
zabezpieczy a tuż przed podpaleniem wystarczy go zdrapać nożem lub finką
- Kominkowe – podobne do
powyższych lecz na dłuższym trzonku – świetne w przypadku dużych ognisk gdy
musimy „zanurkować” z ręką wewnątrz stosu ogniskowego a nie chcemy przy tym
nabawić się oparzeń
- Sztormówki – z dużą
ilością siarki co gwarantuje im wytrzymałość na silny wiatr oraz często są
pokryte specjalną substancją pozwalającą na odpalenie ich od dowolnej
chropowatej powierzchni
Skauci / harcerze często również używają tzw.
krzesiwa z magnezu – pocierane nożem, kluczem lub innym metalowym przedmiotem
wydziela sporo iskier – BARDZO GORĄCYCH. Przy używaniu jego będziemy
potrzebowali dodatkowo papieru lub waty gdyż nawet wióry nie zawsze są w stanie
się odpalić od iskier.
Bezpieczeństwo:
- Pamiętaj, że ogień potrafi okaleczyć lub nawet
zabić – zachowaj szczególną ostrożność!
- Zadbaj by w pobliżu nie
było łatwopalnych przedmiotów, zwisających gałęzi ani drzew
- Pilnuj ogniska by nikt
niepowołany do niego się nie zbliżał – inni harcerze, zuchy – nie każdy wie jak
obchodzić się z ogniem
- Zabezpiecz miejsce
ogniskowe – obłuż kamieniami, wytnij darń i odłuż na bok – przyda się do
zakrycia ogniska jak skończysz
- Nigdy nie używaj
spirytusu czy paliwa jako rozpałkę – lubi wsiąkać w ziemię i WYBUCHAĆ!
- Nigdy nie rób ogniska
większego niż jest ci potrzebne – w razie „W” łatwiej zapanować nad małym
- Przygotuj się na
ewentualne „alarmowe” gaszenie
Budowa ogniska:
Niezależnie od stosu jaki użyjemy ognisko
składa się zawsze z trzech warstw, które stopniowo będą się rozpalać:
- Rozpałka w samym środku
ogniska – od niej to zaczynamy budowę ogniska i ją jako pierwszą rozpalamy
- Drobne drewno – powinno
być suche tak by mogło się zapalić od rozpałki. Musimy pamiętać że ono szybko się zużywa (spala) więc
bedziemy potrzebowali odpowiednio dużo. Układając tą warstwę pamiętajmy
by zostawić nieco miejsca od strony zawietrznej (z tej z której wieje wiatr)
byśmy mogli tam podłożyć ogień – wiatr będzie „wdmuchiwał” go do środka.
- Grube drewno – nawet
jeśli będzie nieco wilgotne powinno się wysuszyć w trakcie palenia się dwóch
poprzednich warstw. Mokre drewno bardzo dymi – nie wkładaj go za dużo na raz –
zawsze używaj wraz z suchym drewnem.
Rodzaje
ognisk:
Studnia - sam rdzeń stosu pozostaje bez zmian, czyli
musi być tam coś, co się zapali ( byle nie benzyna, papiery itp. ). Natomiast
boki układamy z równej długości polan. Zapewnia dużo ciepła i światła dzięki
dużemu dopływowi powietrza. Dlatego może ono służyć do gotowania i
sygnalizacji.
Polana okłada się tak by tworzyły ażurową konstrukcję,
podobną do kraty, która zapewnia dostęp tlenu i wytwarza efekt komina, przez co
ogień bucha z wielką werwą.
Piramida - budowana jest podobnie jak studnia z tą
różnicą, że każde „piętro” układamy z coraz
krótszych brewion ( pełnych warstw drewna, a nie z ażurowej konstrukcji
). Takie ognisko pali się długo i można je wykorzystać jako ogień na całą noc.
Pagoda - pierwsze dwie, trzy warstwy układamy jak
przy budowie „studni”. Każde kolejne „piętro” jest układane z patyków w ilości
zależnej od wielkości stosu z zachowaniem podczas budowy naprzemiennego
układania poziomów.
Tratwa - bardzo użyteczny model do wilgotnego
drewna. Pożyteczny również przy mokrym lub zaśnieżonym podłożu. Ułożyć na
podłożu kwadratowe "łoże"
z większych kawałków drewna. Następną warstwę układać poprzecznie. Na wierzchu
buduje się piramidę. Wraz ze spaleniem żar przechodzi niżej osuszając i
rozpalając dwie zasadnicze warstwy tratwy.
Ognisko
"gwiazda" - Przydatne, jeśli zależy nam na oszczędnym
zużyciu opału lub na niewielkim ogniu. Ogień pali się pośrodku
"gwiazdy"; stosownie do potrzeb podsuwa się kłody do środka. Można je
odciągnąć na bok, jeśli chcemy gotować nad żarem. Dla ogniska tego rodzaju
zaleca się stosowanie twardego drewna.
Takie ognisko tworzymy w
przypadku, gdy chcemy zaoszczędzić na opale lub gdy zależy nam z różnych
względów na utworzeniu ogniska dyskretnego.
Układ polan jest niezwykle prosty. Wszystkie
grubsze patyki układamy promieniście tak by stykały się w centrum. Tam pali się
ogień. Gdy płomień staje się zbyt wielki – nieco odsuwamy gałęzie na zewnątrz.
Gdy przygasa – przeciwnie – podsuwamy je do centrum, nawet by zachodziły tam
jedne na drugie. Przy takim ognisku najlepiej spisuje się opał z twardego
drewna drzew liściastych. Ognisko takie jest szczególnie warte polecenia, gdy
gotujemy coś podczas wielkich upałów, bo nie wydziela za dużo ciepła.
Ognisko
"wigwam" - Dogodne do gotowania i ogrzewania się (zużywa
wiele opału). Podpałkę wstępną należy umieścić pośrodku przygotowanego miejsca
wokół wbitego w ziemię kołka, z otwarciem od strony nawietrznej dla zapewnienia
ciągu. Ognisko należy osłaniać od wiatru zapalając je od strony nawietrznej.
Jest chyba najpopularniejszym
typem ogniska. O wbity w środek pal opiera się ze wszystkich stron drobniejsze
patyki, pamiętając jednak by od strony nawietrznej zapewnić przestrzeń, przez
którą dopływać będzie tlen. Ten typ ogniska zużywa wiele opału, jest jednak
doskonały do ogrzewania się i suszenia obuwia oraz odzienia.
Uwaga! Ognisko takie, prędzej czy później
zawala się (po przepaleniu owego pala) i rozsypuje do postaci bezładnej
zbieraniny, płonących brewion.
